Amerykański video-art Wheelera Winstona Dixona i Gwendolyn Audrey Foster
Dziś, gdy niemal każdy może zostać twórcą wizualnej kreacji za pomocą swojego smartfona uzbrojonego w szereg ulepszających funkcji, trudno o wzbudzenie głębszego zachwytu. Warto jednak zajrzeć do katowickiej Galerii BWA, by zobaczyć co mają do zaprezentowania Wheeler Winston Dixon i Gwendolyn Audrey Foster.
„New Video Works” Gwendolyn Audrey Foster/Wheeler Winston Dixon, Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, fot. Agnieszka Dróżdż.
Amerykańscy artyści, których prace gości obecnie Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, są filmowcami skupiającymi się w swej twórczości na eksperymentalnym video-arcie. Wheeler Winston Dixon poza tym, że pozostaje aktywnym twórcą, wykłada również jako profesor filmoznawstwa na Uniwersytecie Nebraska. Jako teoretyk znany jest z wielu publikacji, zaś jako praktyk prezentował swoje filmy w wielu amerykańskich muzeach i galeriach, jak na przykład The Museum of Modern Art czy The Whitney Museum of American Art. Twórczą jak i życiową partnerką Dixona jest Gwendolyn Audrey Foster, która także tworzy własne filmy eksperymentalne i video-arty, zajmując się głównie tematami z zakresu płci czy ekofeminizmu. Ona również może pochwalić się pokazami prac w takich instytucjach jak: The Collective for Living Cinema, National Museum of Women in the Arts oraz The Museum of Modern Art.
„New Video Works” Gwendolyn Audrey Foster/Wheeler Winston Dixon, Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, fot. Agnieszka Dróżdż.
Tak Dixon, jak i Foster, tworząc swoje video-arty, nie mają na celu dopasowywać się do upodobań widzów i traktować ich niczym klientów. Starają się działać zgodnie z własnymi wizjami artystycznymi, nie traktując sztuki jako nowej płaszczyzny biznesowej. Pragną pokazać świat nie jako coś nadzwyczajnego, a dotknąć spraw codziennych, które choć prezentowane są z perspektywy Amerykanów, mogą dotyczyć również każdego przedstawiciela innej nacji. To wszystko dzięki podobieństwu problemów, które ze względów globalizacyjnych towarzyszą wielu mieszkańcom różnych zakątków świata. W głównej mierze związane są z szeroko rozumianym konsumpcjonizmem. W kilku video-artach przewija się motyw cennego skarbu, jakim są pieniądze pozwalające na nabywanie coraz to nowych dóbr materialnych. Życie przeciętnego człowieka zatopione jest w tym schemacie – wstać rano, dostać się do pracy, zarobić pieniądze, by potem je wydać. I tak w kółko. Choć generalnie mamy świadomość wysokiego poziomu konsumpcjonizmu w cywilizacji Zachodu, to jednak filmy dość mocno oddziałują na odbiorcę. Trudno oprzeć się sugestii zatrzymania się w galeryjnej sali i zrobienia rachunku sumienia.
„New Video Works” Gwendolyn Audrey Foster/Wheeler Winston Dixon, Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, fot. Agnieszka Dróżdż.
Dzieła obojga artystów umiejscawiane są wśród prac eksperymentalnych i są to z pewnością działania związane z technikami powstawania filmów. Twórcy prezentują świat w sposób nieco odrealniony, odwołując się do estetyki snu. Artystyczne zabiegi, które można zaobserwować w przedstawianym obrazie, opierają się na formie i kolorystyce. W pracach Foster mamy do czynienia z wykorzystaniem techniki found footage polegającej na nagrywaniu w taki sposób, by wydawało się, że bohater filmu jest również jego autorem. To metoda mająca również na celu pogłębienie wrażenia autentyzmu przedstawianego świata. Można także znaleźć prace, w których jeden obraz jest nakładany na drugi, co powoduje pewnego rodzaju rozmycie w odbiorze. Dodatkowo między obrazami istnieją różnice w barwach. Często pojawiające się sceny z udziałem ludzi mają nienaturalne kolory, zazwyczaj zdecydowanie intensywniejsze i bardziej nasycone. Video-art, jako forma artystyczna, może przyciągnąć swoją wielobarwnością i różnorodnością wykorzystanych technik.
„New Video Works” Gwendolyn Audrey Foster/Wheeler Winston Dixon, Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, fot. Agnieszka Dróżdż.
W czasach, gdy kultura obrazu rozwija się coraz intensywniej zaczynamy wymagać więcej od wizualnych przekazów. Z prezentowanych filmów najciekawszymi pracami okazywały się być te bardziej złożone zarówno pod względem długości materiałów, jak i ukrytych w nim tematów. Jednym z nich był zatytułowany „An american dream” opowiadający o konsumpcyjnych pragnieniach panujących wśród amerykańskiego społeczeństwa. Artysta, nadając swojemu dziełu mocno symboliczny tytuł, pokazuje schematyczność działań i ujednolicenie materialnych marzeń. Wśród publiczności można było usłyszeć wyrazy zadowolenia, lecz również komentarze o przeciętności prezentowanych video-artów. Zdecydowanie mniejsze zadowolenie wzbudzały krótkie animacje np. „Beatbox” czy „Bees” przedstawiające proste, monotonne czynności. Pierwszy to animacja przenośnych magnetofonów, w drugim obserwujemy grupę latających pszczół wokół roślin. Trzeba jednak przyznać, że braki w przekazie nadrabiają kwestie wizualne – artyści stosując w swoich filmach rozmaite techniki, sprawiają, że obraz jest przyjemny i ciekawy dla oka.
Wystawę „New Video Works” Gwendolyn Audrey Foster/Wheeler Winston Dixon można oglądać w Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach do 15 kwietnia.
Tekst: Agnieszka Dróżdż
Korekta: Angelika Ogrocka, Marta Połap
