Pokaz Sztuki Kobiet: Jolanta Jastrząb

Zapraszał was ktoś na przejażdżkę rowerem po Księżycu? Jeśli nie, to do końca maja możecie odpowiedzieć na taką właśnie propozycję, wysuniętą przez Jolantę Jastrząb. Tym zawołaniem kieruje nas w stronę swojej najnowszej wystawy, prezentowanej w katowickiej Galerii Intymnej Domu Oświatowego Biblioteki Śląskiej.

Pokaz Sztuki Kobiet _Jastrząb3

Fot. archiwum Biblioteki Śląskiej

Ten niecodzienny tytuł to odwołanie do książki Ruperta Isaacsona „Opowieść ojca. Przez mongolskie stepy w poszukiwaniu cudu”, w której podejmowany jest problem relacji ojca z autystycznym synem; pozwala nam także zbudować ramę odbioru prezentowanych przez nią prac rysunkowych i malarskich.

Pokaz Sztuki Kobiet_Jastrząb2

Fot. archiwum Biblioteki Śląskiej

Księżyc to nieco wyobcowany obiekt, który znamy jedynie z zapośredniczonych obrazów i przekazów. Również projekt Jastrząb przedstawia nam formy i treści znane zwykle pośrednio – nie co dzień mamy bowiem do czynienia z intymnymi relacjami między ludźmi chorymi, wykluczonymi, którzy posługują się nieco innymi kodami komunikacyjnymi niż my. Te kody mogą być dla nas abstrakcyjne, a ich głos wyciszony, niezrozumiały. Ciągle jednak poznajemy przez odwołanie do słowa; nawet gdy coś widzimy, staramy się to werbalizować. Komunikacja zależy więc od znanego nam alfabetu, słownika form i znaczeń. Zwykle odbieramy rzeczywistość za pomocą wzroku; tak jesteśmy ukształtowani kulturowo i historycznie, że powtarzalność form daje nam oparcie, bezpieczeństwo i ułatwia życie. Doszukujemy się w niej znajomych formuł, usiłując przełożyć, przetłumaczyć niecodzienny obraz na zrozumiałe dźwięki czy zapisane słowa.

Pokaz Sztuki Kobiet_Jastrząb

Fot. archiwum Biblioteki Śląskiej

Jolanta Jastrząb w swoich działaniach silnie zaznacza wątki związane z relacjami międzyludzkimi, ich poznaniem i komunikacją. Język wizualny, kolory i formy są dla niej kolejnym wariantem „mowy”, wyrażania swoich lęków, potrzeb i tęsknot. Jej prace są zbliżeniami na konkretne jednostki: dzieci skupione na danej czynności, spokojne wnętrza równoważące barwną plamą rozedrganie linii kształtów tworzących anatomię czy ubranie. Świat obrazów nie jest czysty i klarowny, wręcz przeciwnie – czasem zamazany, coś skrywający. Ukazuje kruchość, ale i dynamikę, siłę stanów emocjonalnych, w jakich – być może – znajdują się osoby, z którymi autorka ma kontakt już od 2006 roku, kiedy formowała się jej wizja zadań sztuki, obecna w najnowszej wystawie. Jej prace odsłaniają estetykę relacji i nie powinny być rozpatrywane tylko same w sobie, lecz jako preludium dłuższej opowieści. Ich czasami gęsta atmosfera i mglistość wyobrażeń odsłaniają niepewność – ale nie artystki, a „portretowanych” sytuacji. To swego rodzaju ślady pamięci przechadzającej się po naszych podwórkach, domach, ośrodkach terapii, a także baza do powstających wielkoformatowych obrazów olejnych, dalekich od abstrakcji, skupionych na konkretnej czasoprzestrzeni.

Pokaz Sztuki Kobiet_Jastrząb4

Fot. archiwum Biblioteki Śląskiej

Wystawa daje nam możliwość podejrzenia szkiców przyszłych wydarzeń. Ciekawe, że proces odbioru tych prac, kształtowanych głównie przez swobodną plamę barwną w obrazach czy przez poskręcaną linię rysunku w szkicach oraz otulającą figury mgłę, może poniekąd odzwierciedlać trudność, zakłócenia i szumy spotykane w relacji międzyludzkiej. Tym samym stanowią fotos chwili, zaś wspomniane mgły, niedopowiedzenia, roztarcia farby i dryfujące barwy odzwierciedlają faktyczne działanie wzroku, który nigdy nie obejmuje dokładnym widzeniem całości otoczenia, lecz tylko jego zapis, zaś nasz mózg składa sobie te chwilowe stop-klatki i formuje złudę całkowicie przejrzystego i zrozumiałego obrazu świata.

Pokaz Sztuki Kobiet

Fot. archiwum Biblioteki Śląskiej; od prawej: Kuratorka wystawy – Ewa Kokot, artystki – Aneta Hąc, Jolanta Jastrząb, Małgorzata Jabłońska i Irena Izabela Imańska

Wystawa „Chodźmy pojeździć rowerem po Księżycu” czeka na was do 30 maja w Domu Oświatowym Biblioteki Śląskiej. Jest pierwszym projektem z cyklu czterech „Pokazów Sztuki Kobiet”, który ma na celu zaprezentować twórczość działających na Śląsku artystek. Traktują one sztukę jako medium współtworzące społeczną świadomość, będąc niejako pośrednikami między młodzieżą, dziećmi czy osobami wykluczonymi a odbiorcą. Kolejnymi autorkami prezentującymi twórczość są:

Jolanta Jastrząb – od 15 kwietnia do 30 maja 2016 r.
Irena Imańska – od 10 czerwca do 31 sierpnia 2016 r.
Aneta Hąc – od 9 września do 30 października 2016 r.
Małgorzata Jabłońska – od 18 listopada do 31 grudnia 2016 r.

tekst: Sebastian Łąkas

korekta: Paulina Goncerz