Przekrój fenomenu – wystawa znaków graficznych w Zamku Cieszyn
Po Centrum Designu w Gdyni, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i wrocławskiej galerii BWA przyszedł czas na Cieszyn. „Druga Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych” gości w murach kolebki cieszyńskiego designu aż do czerwca. 700 obrazów na przestrzeni 70 lat.
fot. Rafał Soliński
Podstawowy element komunikacji wizualnej. W zwięzłej formie przekazuje rozbudowaną znaczeniowo treść. Brzmienie i identyfikacja marki, wydarzenia czy idei objawia się na różny sposób. Raz jest to enigmatyczna do rozszyfrowania metafora, innym z kolei abstrakcyjny symbol, dla zrozumienia którego potrzebujemy całej opowieści lub też konsolidacja typograficzno-językowa, gdzie sprawna konstrukcja potrafi zawrzeć w sobie pełną nazwę kojarzonej marki.
Po raz pierwszy i jedyny jak dotąd poddano analizie tego rodzaju prace w 1969 roku. Wtedy to najciekawsze realizacje pokazano w ramach legendarnej już „Pierwszej Ogólnopolskiej Wystawy Znaków Graficznych”. Na odbywającej się w warszawskim Związku Polskich Artystów Plastyków prezentacji doczekało się 350 projektów.
fot. Rafał Soliński
Przez niemal pięćdziesiąt lat sfera projektowania graficznego nie doczekała się odpowiedniego kompendium wiedzy. Poszczególni artyści często na własną rękę publikują albumy z własnymi dokonaniami, przekroju zjawiska jednak nadal brakuje. Autorzy nowej odsłony pokusili się nawet o konfrontację. Zderzyli bowiem pierwotną wystawę z 350 nowymi znakami. Komisarze, Patryk Hardziej i Rene Wawrzkiewicz, spośród nadesłanych trzech tysięcy prac wybrali te najbardziej intrygujące z początków XXI wieku.
Wśród nazwisk prezentowanych już w 1969 roku odnajdziemy takie jak: Henryk Tomaszewski, Antoni Centanowski, Emilia Nożko-Papocka, Alfred Wątorowski, Antoni Sujko, Kazimierz Maliszewski, Aleksandra Konior, Zbigniew Rychlicki, Waldemar Koczy, Krystyna Filipowska, Waldemar Chwedczuk, a także Tadeusz Grygiel.
Wystawa współczesna dodaje natomiast kolejne: Edgar Bąk, Jakub de Barbaro, Łukasz Dziedzic, Michał Jońca, Lech Majewski, Marian Misiak, Olek Modzelewski, David Navarro, Emilia Obrzut, Kuba Sowiński, Jerzy Skakun, Patryk Hardziej, Maciek Blaźniak czy Zofia Konarska. Wymienia także pracownie: Fajne Chłopaki, Ładne Halo, Myślisz&Masz, Obszar Roboczy, a nawet Punkt Widzenia.
fot. Rafał Soliński
O tym, że Karol Śliwka jest ważną postacią świata graficznego, nie zapomnieli tworzący nową odsłonę wystawy. Pochodzący ze Śląska Cieszyńskiego artysta jako bodajże jedyny figuruje w obu wydaniach ekspozycji. Ponadto w jego rękach leżała identyfikacja wizualna scalająca starszą i nowszą edycję prezentacji, czego efektem jest wszechobecne logo. A uczestnicy cieszyńskiej ekspozycji mogą liczyć na spotkanie z plastykiem.
Idea całego projektu ma kilka warstw. Twórcy nie tylko pragnęli skatalogować powstałe już znaki, ale i zanalizować ich formę, funkcję, specyfikę. Poznanie historii polskich logotypów sprzyja także wprowadzeniu w świadomość odbiorców sylwetek projektantów, jak i krytyków mogących opowiedzieć o tym fenomenie. To z kolei pozwoli na utworzenie wydarzenia wpisującego się na stałe w kalendarium, które sprawi, że polskie dokonania zaczną być doceniane na świecie, a i osoby spoza środowiska projektowego dowiedzą się o tej sferze wzornictwa przemysłowego.
fot. Rafał Soliński
T-mobile Nowe Horyzonty, Śląskie. Pozytywna energia, Polskie Koleje Państwowe, Polska Kasa Oszczędnościowa, Instytut Matki i Dziecka, Galeria BWA, Otomoto, Meesh, Polski Zakład Ubezpieczeń, policja … Spektrum znaków graficznych jest ogromne. Znajdziemy tam te projektowane z myślą o rozpoznawaniu marki, jak i te kojarzone z konkretnymi imprezami. Będące znakami handlowymi oraz promujące inicjatywy niekomercyjne. Znane jako wielobarwne i monochromatyczne. Do wyboru, do koloru.
„Druga Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych” do obejrzenia do 5 czerwca w Zamku Cieszyn.
tekst: Angelika Ogrocka
