Top Ten. Kulturalny koniec roku
Szarzyznę końca roku oprócz wystaw sklepowych, światełek i choinek ulicznych rozświetlić pomoże nam sztuka! Wybraliśmy Top 10 wydarzeń kulturalnych w Polsce. Nie było łatwo, bo dzieje się znacznie więcej niż może Wam się wydawać.
Festiwal Synestezje (Klub Studio, Kraków, 4–6.12)
„Synestezje” to festiwal, który promuje wyłącznie polskich twórców. Są to artyści nieprzypadkowi; ich projekty powinny opierać się o muzykę, plastykę i słowo. W tegorocznym programie atrakcyjnych nazwisk pojawia się co niemiara: między innymi zespół złożony z muzyków słynnej Republiki, czyli Nowe Sytuacje, koncerty Poli Rise, Domowych Melodii czy Smolika z Kevem Foxem. Ponadto zaplanowano spektakl rysunkowy oraz pokaz baletowy. Będzie miał miejsce także przegląd młodych zespołów oraz wystawa konkursowa omawiająca, jakżeby inaczej, pojęcie synestezji.
AO
„Van Gogh Alive” (Centrum wystawowe przy PGE Narodowym, Warszawa, 14.11–14.02.2016)
Ani artysty, ani jego dzieł przedstawiać nie trzeba – Vincent Van Gogh wiecznie żywy… a może wskrzeszony? Za pomocą współczesnych technologii dokonany został nie tyle lifting jego dzieł, ile ich odbioru. Wystawa nie ogranicza się jedynie do prezentacji obrazów, ale dostarcza dodatkowe wrażenia wizualne (światła, wielość i różnorodność ekranów). Całość okraszona jest dźwiękiem, co tworzy rodzaj interaktywnej opowieści, której nie da się porównać z tradycyjnym obcowaniem z płótnem. Bez względu na to, czy to sztuka czy sztuczka – wystawa powinna zainteresować tak wielbicieli artysty, kompletnych nowicjuszy odkrywających Van Gogha, jak i poszukujących nowych digitalnych wrażeń wystawienniczych. Do zobaczenia tylko przez trzy miesiące, więc śpieszcie się odwiedzić Van Gogha, póki Alive!
MP
Oneiron & Yan Tomaszewski „Pismo” (CSW Kronika, Bytom, 5.12–23.01.2016)
Wystawa kręgu Oneiron i Yana Tomaszewskiego „Pismo” przemieni Kronikę w „śnialnię”. Miejsce racjonalnego porządku i intelektualnego przyzwyczajenia zajmą postsurrealistyczne przeobrażenia, związane z funkcją spowszedniałego dziś – i zwykle porządkującego rzeczywistość – wynalazku pisma. „Nowe Bezpretensjonalne Pismo Święte w Obrazach”, „Nowy Chaos w Obrazach” – seria 30 „Czarnych Kart” twórców, legendarnego już, kręgu Oneiron (Urszuli Broll, Antoniego Halora, Zygmunta Stuchlika, Andrzeja Urbanowicza, Henryka Wańka) oraz ich antologia Ouroboros otworzy wyobrażeniowy portal do czeskiej Pragi – stolicy europejskiej alchemii, rodzicielki Golema, położnej ezoterycznych mitologii. Racjonalny świat, stojący za literami alfabetu, wiąże się narracją psychodeliczną, fantazmatyczną i magiczną. Język ulega tu przewrotowi, przywołując pamięć miejsc wyklętych z oficjalnego obiegu sztuki, tworząc ryciny alternatywnej historii sztuki.
SŁ
„Ra2nski” (KATO Bar, Katowice, od 3.12)
Kolejna propozycja wywodząca się z technologicznych fantazji rodem z „Powrotu do przyszłości 2”, wkraczająca do teraźniejszości uchwyconej za pomocą… drona. Wojciech Radwański pod pseudonimem Ra2nski zaprezentuje nam cykl zdjęć Śląska, wykonanych z „jak najlepszej perspektywy”. Dzięki temu fotografia, jako sztuka zdarzeń ulotnych, nabiera nowego znaczenia. Do obejrzenia w KATO przy ulicy Mariackiej 12.
MP
“Before the Orgy” (Galeria Rondo Sztuki, Katowice, 27.11–17.01.2016)
W ramach XXIV edycji Festiwalu Ars Cameralis autorzy zapraszają także m.in. na wystawę obrazów olejnych jednej z najbardziej ekscentrycznych artystek w Polsce. Pola, a właściwie Apolonia, Dwurnik po raz pierwszy w naszym kraju prezentuje w tak okazały sposób swoje prace, które dotychczas spoczywały w berlińskiej pracowni. Nazwa ekspozycji pochodzi od jednego z obrazów malarki. Elegancki Andrzej Zaucha, drag queen ze złotą rybką, Lenin spoglądający z obrazka czy nawiązania do niemieckich kabaretów – to tylko kilka z gęstych od kontekstów elementów twórczości Dwurnik. Symboliczną orgią zaprasza do analizy własnej podświadomości.
AO
„Z głębi. Artyści Muzeum Śląskiemu” (Muzeum Śląskie, Katowice, 28.11–28.02.2016)
27 listopada otwarto wystawę intymną, bo obnażającą charakter miejsca i skoro „Z głębi”, to z głębi serca, dogłębnie prezentującą polską sztukę współczesną w muzealnych pokopalnianych głębinach. W takiej przestrzeni możemy zobaczyć swoisty przegląd 30 współczesnych artystów polskich, którzy mają szansę opowiedzieć o swojej twórczości poprzez jedno dzieło. Zamierzona różnorodność tak tematyki, jak i formy oraz brak wspólnej osi pozwala nam na swobodne odkrywanie potencjału wystawienniczego Muzeum Śląskiego. Przy okazji, 4 i 5 grudnia w Centrum Scenografii Polskiej mamy szansę usłyszeć opowieść „Kształt Rzeczy. O węglu i porcelanie”, czyli o kobiecym (co nie znaczy, że kruchym) aspekcie śląskiego toposu pracy.
MP
„Luna” (CSW Kronika, Bytom, 5.12–23.01.2016)
„Luna” Natalii Bażowskiej wyrzuca na brzeg dotyku, ruchu i węchu człowieka, zanurzonego w bezpiecznym Słowie. Traci abstrakcyjną mowę, lecz zyskuje kontrolę nad ciałem. Jego ekspresja staje się kluczowa dla intymnej rozmowy z samotną wilczycą. Dostaniemy szansę odegrania rytuału odczarowania swojej indywidualności opartej na egocentryzmie i dominacji słowa nad naturą. Wędrowiec kraju Logosu – rozumu, porządku, słowa – powraca do przyrody, starając się za pomocą technologii tylko zapisać swoje spotkanie z Innym, nie zaś ingerować w nie-swój świat. Bio-gram zawłaszczenia zmienia się w bio-etykę. Dla audiofilów obecnych na otwarciu 5 grudnia – koncert Rafała Iwańskiego (X-Navi) oraz performance-wykład Yana Tomaszewskiego.
SŁ
„NEON Katowice” (Galeria +, Katowice, 12.12–4.01.2016)
Szukanie, pozyskiwanie, a później udostępnianie. Od kilku lat Stowarzyszenie Moje Miasto gromadzi neony z terenu całego Śląska, marząc o stałym miejscu do ich eksponowania. Na razie udało się otrzymać przestrzeń do ekspozycji. Oprócz wymiaru sentymentalnego – wspomnień związanych z konkretnymi miejscami – projekt ma wymiar społeczny. Twórcy prowokują do debaty nad wyglądem przestrzeni publicznej i problemem zaśmiecania jej nadmiarem reklam. Jednocześnie sami promują nowe realizacje, projektując neony wraz z różnymi śląskimi autorami.
AO
„Poza oficjalnym obiegiem. Niezależna sztuka polska lat 80.” (Muzeum Górnośląskie, Bytom, 4.12–28.02.2016)
Wbrew pozorom, sztuka i polityka to dość pokrewne dusze. O idei wolności wypowiedzi (nie tylko w sztuce) i walce z pozbawiającą prawa do wolnej woli cenzurą, a także narzuconym formom, opowiada wystawa będąca zapisem zbiorowej tożsamości polskich artystów lat 80. W ramach tego wydarzenia będzie można doświadczyć fascynującej walki sztuki z systemem nie tylko pośrednio (poprzez ekspozycję), ale i na żywo (dzięki cyklowi spotkań m.in. z Jerzym Brukwickim).
MP
„Ieva Epnere. Piramida i inne historie” (Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, 21.11–17.01.2016)
Duchowy wymiar sztuki to część spajająca dzieła pochodzącej z Łotwy artystki. Ieva Epnere łączy bowiem kontrasty takie jak samotność majestatycznych budynków o komunistycznych konotacjach ze spokojem i pięknem okolicznej natury; na przykład estetyczne, wysmakowane kadry w czerni i bieli z tandetą wyćwiczonych cyrkowców. Artystka pokazuje losy ludzi, którzy znaleźli się w nietypowych sytuacjach i miejscach. A wszystko to w zachwycających ujęciach, zarówno fotograficznych, jak i filmowych. Twórczynie (kuratorki i sama artystka) na motyw przewodni wystawy wybrały, odpowiednio do nadchodzącej aury, lodową krainę.
AO
Korekta: Agnieszka Stanecka
