W rytmie gestu i wyobraźni. Antonio Saura

Artysta bez wyobraźni jest tylko bezrefleksyjnym rzemieślnikiem, odtwórcą, a nie kreatorem. Wyobraźnia jest więc absolutnie niezbędna, ale to nie wszystko. Artysta musi odnaleźć swoją formę, ramę, w której twory swej pomysłowości będzie mógł zamknąć i wyeksponować

Antonio Saura, którego prace można podziwiać w katowickim BWA, tych różnorodnych ram znalazł wiele, a nieograniczoność swej wyobraźni potrafił wtopić nawet w prozaiczność zwykłych przedmiotów. Kim był ten mało znany w Polsce artysta? Przede wszystkim jednym z najwybitniejszych malarzy i grafików hiszpańskich, zajmował się także fotografią, scenografią, ilustrował książki, tworzył malowidła ścienne, rzeźby czy witraże. Wszechstronność jego umiejętności budzi podziw i ogromne wrażenie.

Co jednak sprawia, że był on wielkim artystą, a nie jedynie rzemieślnikiem? Nieprzebrane bogactwo wyobraźni i wielość znaczeń ukrytych pośród tajemniczych gestów i zagmatwanych linii. Dla nieprzygotowanego widza-laika ten wewnętrzny świat może być dziwny i niezrozumiały. Dominują w nim zdeformowane, wykrzywione twarze, w których nieraz z trudem dostrzec można zarys oczu czy ust, odwołania do dzieł Velazqueza i Goi, rozmyślania na temat kobiecego ciała czy zbiorowości ludzkich i ich przywar. Kolorystyka obrazów Saury czerpie ze skrajności: z jednej strony szarość, brąz czy czerń dominująca w portretach artysty, z drugiej – żywiołowa czerwień, zieleń, dynamizm barw. Dzięki temu widz jest chroniony przed monotonią patrzenia i z przyjemnością pozwala się zaskakiwać coraz to nowym odsłonom twórczości Saury. Interpretacja jego dzieł z pewnością nie jest łatwa. Dla amatora przesłanie obrazów może być trudno uchwytne. Czasem ma się po prostu wrażenie, że to tylko niebywały chaos linii i plam, chwilami przypominający dziecięce rysunki. Ale trzeba przystanąć trochę dłużej, spróbować zatopić się w tę bezdenną wyobraźnię, zobaczyć więcej dzieł hiszpańskiego artysty, by zrozumieć, że taki sposób patrzenia na świat i ludzi mógł zrodzić się tylko w umyśle prawdziwego twórcy. Inność, oryginalność, nieszablonowość muszą być wyznacznikami wielkiej sztuki.

Dla tych, którzy potrafią widzieć (a nie tylko patrzeć), odkrywać to, co na pierwszy rzut oka jest nieobecne, czy po prostu przez moment zobaczyć świat zupełnie inaczej, wystawa w Galerii Sztuki Współczesnej powinna być ciekawym przeżyciem. Nie zawsze bowiem to, co niezrozumiałe, musi być złe i bezsensowne, przecież to wyobraźnia jest dla artysty najważniejsza…

Antonio Saura : „W rytmie gestu i wyobraźni”
Wystawa grafik z lat 1977-1997 wykonanych w Atelier Clot, Bramsen & Georges w Paryżu
Prezentowana w Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach
Trwa do 18.04.